جرم‌ شناسی کودکان و نوجوانان (جرم‌ شناسی رشد مدار) | دکتر مهدوی و حیدری

همزمان با تجلی رویکردهای نوین در عرصه پژوهش­گری علوم انسانی از سده نوزدهم میلادی، بررسی پدیده­های مسبب انحرافات اجتماعی از جمله بزهکاری نیز دگرگونی­های فنی و ماهوی بنیادینی به خود دید. از جمله خصوصیت­های این خیزش علمی، اتخاذ رویکردهایی فردمحور و دقیق نسبت به کنش­گری اتباع یک اجتماع چه در سطح گفتمان­های جامعه­شناختی و چه در دامن رویکردهای علمی روان­شناختی بود. دانش­های مرتبط با چرخه جنایی نیز از این قافله عقب نماند و با بهره­گیری از یافته­های به روز عصر خود به وادی بررسی مسئله بنیادین علت­یابی جرم وارد گشت و بدین ترتیب، دانش مبنایی جرم­شناسی با رویکردی علمی پا به منصه ظهور گذاشت. به تدریج، محوریت مباحث این زمینه وسیع بخش قابل توجهی از گفتارهای خود را معطوف به بررسی ریشه­های ظهور و بسط پدیده جرم نمود و نقطه ثقل این امر را در جریان رشدی آدمی یافت. به بیان دیگر، مقتضای زمانه علوم انسانی دیریفاته و گمشده مطالعات پدیده جرم را در بازه زمانی پیدا کرد که در مسیر آن، انسان جهان­بینی و محوریت عقاید خویش را تشکیل می­دهد و این مقطع از حیات وی، جریان رشد نام گرفت. بدین ترتیب، اجماع چشم­گیری از پژوهش­های مرتبط با زمینه­یابی جرم، به مرور، بر اهمیت و میزان اثرگذاری کیفیت دوران رشدی اشخاص بر آینده عمل­گری آنان پی بردند و به همین علت، زمزمه­های آشکاری در باب ضرورت بررسی رشدمحور پدیده بزهکاری به گوش عالم علم می­رسید؛ چراکه کودکان و نوجوانان به عنوان اهرم‌های بلوغ نیافته و انعطاف­پذیر اجتماعی در جریان­های رشدی خویش تحت تأثیر مؤلفه­های متعددی از جمله زمینه­های زیستی پیشا و پسا تولدی و زمینه­های اجتماعی ـ اقتصادی به نحو ویژه­­ای به بالندگی می­رسند. و طریقی که این مسیر حساس بر هر شخصی مستولی می­گردد ترسیم­کننده سطح تعامل وی با اجتماع اطراف خود خواهد بود. این مسیر همواره دربرگیرنده چالش­ها و نقاط عطفی است که چنانچه شخص بتواند با تکیه بر عوامل حمایتی محیط پیرامون و نقاط مثبت شخصیتی خویش بر این عوامل خطر فائق آید، می­توان انتظار داشت که آینده آن پیکر اجتماعی متشکل از شهروندانی مسئولیت­پذیر و متعهد اجتماعی گردد.

بنابراین، بررسی زمینه­های اجتماعی، شناختی و روان­شناختی اجتماعی و فردی کودکان و نوجوانان به عنوان معماران آینده هر تمدن، اسباب بهتری را جهت درک و شناسایی بهتر عوامل خطر مسیر تعالی و رشد این افراد فراهم خواهد آورد. به همین جهت ترجمه و تدقیق در ادبیات اثر «جرم­شناسی کودکان و نوجوانان» که با قلم دو تن از اندیشمندان عرصه جرم­شناسی کودک و نوجوان، دکتر آن ام. بارتول و کورت آر. بارتول به رشته تحریر درآمده، به جهت جامعیت مباحثی که در بررسی پدیده بزهکاری کودکان و نوجوانان الزامی به نظر می­رسد، از اهمیت وافری برخوردار است