جرم قاچاق | احمدی

پيشگفتار

·         فهم کسی از نصی برای دیگران حجت نیست!

در قضايای گمركی؛ «قاچاق» عنوانی است كاملاً آشنا ناظر بر ورود و خروج غيرمجاز كالا و بعضی حالت‌های حقوقی ديگر كه، به‌دليل اقبال منفعت طلبان؛ پيچيدگی قوانين و مقرّرات؛ بعضی سستی‌ها و ضعف در اجراييات، موجب بروز مشكلات اداری و قضايی زيادی گرديده است.

با اين اوصاف پيوسته در اين تفكر بوده، مطالبی در خصوص موضوع تدوين گردد؛ اما هر وقت كه همّت به چنين اقدامی نموده و مطالب را نگارش كرده مصرع اوّل بيت «حافظ» كه می‌گويد: “بس كن كاين نطق خرد جنبش طفلانه بود” باعث گرديد كه كلّ مطالب را كنار گذاشته؛ مجدداً كه اهتمام به آن نموده، مصرع بعدی نهيب‌زد:

“عارف كامل شده را سُبْحَه عُبّاد مَدِه”.

سرانجام با استظهاری خداوند و استعانت از او و حكمت مولانا كه می‌گويد:

چون چنين خواهی خدا خواهد چنين                    می‌دمد حق آروزی مُتَّقين

و علم به اين كه «اين‌گونه اعمال يا به تعبيری بلند پروازی‌ها در گمرك هيچ‌گونه خريداری» ندارد، همّت به تدوين آن گرديد، شايد مؤثر در حل بعضی امور و موجب تشحيذ نادری از اذهان گرديده؛ خُرْدی آن مُعوَّض حلواتش باد. (وَ عَلَی اللّهِ فَلْيَتَوَ كَّلِ الْمُوْمِنُونَ (122:3)

*عیب من جمله چو گفتی هنرش نیز بگوی

نفی حکمت مکن از بهر دل عامی چند*«حافظ»

سیاست جنایی

* سیری بر اصرار «insist» سیاست جنایی بر عنصر مادی جرم:

1ـ اصلی در سیاست جزایی وجود دارد بدین عنوان که؛

*‌ صرف داشتن تفکر یا تفکرات مجرمانه جرم نبوده و قابل مجازات هم نخواهند بود. این اصل به تنهایی قایم و مولد دو اصل دیگر: (mere thoughts are not crime)

الف ـ هیچ جرمی بدون قانون وجود پیدا نمی‌کند.

(a) NULLUM crimen sine lege)

ب ـ هیچ مجازاتی بدون قانون قابل اعمال نیست.

(b) NULLa poena sine lege)

ج ـ تنها هدف و موضوع اِعمال مجازات، اعادة نظم عمومی و ممانعت از تکرار آن توسط مرتکب و یا سایرینِ مستعد به ارتکاب جرم می‌باشد. 3ـ از بین بردن زمینه‌های سودمند جرایم: (utilitarian grounds)

2ـ بعضی از جرایم چون قتل نفس؛ قاچاق کالا (به یکی از مصادیق 24گانه ماده 113 قانون امور گمرکی) از جمله جرایم مقید به نتیجه مجرمانه است (result crimes) یعنی در این مصادیق تا اظهار صورت نگرفته باشد؛ امکان انتساب بزه قاچاق کالا به اظهار کننده مورد تایید سیاست کیفری نخواهد بود زیرا؛ عنصر مادی جرم «اظهار declaration» متولد نشده است لذا، برای مولود متولد نشده، شناسه «مذکر، مونث، دو یا چند قلو» صادر نخواهد شد؟! اصرار و تاکید «insist» سیاست جنایی؛ یعنی عقیده به عنصر مادی جرم «conduct crime» برای اِعمال مسئولیت کیفری مرتکب «criminal liability» جرم که همان مشاهده ظهورش یعنی «انجام عنصر مادی» می‌باشد:

Prere quisite of criminal liability= conduct

3ـ این سیاست جنایی اصرار دارد؛ چگونه ممکن و میسر می‌باشد بدون تولد عنصر مادی جرم شرکت توامان آن با عنصر سوءنیت «evil intention» و همکاری این دو عنصر و اثبات وقوع «corroboration»، از لحاظ اعمال کیفر بتوان ثابت کرد که در مخیله یا ذهن «mental» فرد ناکرده بزه یا ناکرده کار؛ عنصری تحت عنوان سوءنیت «evil intention» وجود دارد که؛ ممکن است به تنهایی ظهور و متولد شده، بلافاصله عنصر مادی را خلق کند؟

به عبارتی با چه آلات یا ابزاری می‌شود و می‌توان وارد این صندوقچه مهره موم شده و مقفل بدون کلید وارد و جستجو کرد؟

مگر با اتکال به نوعی خیال باطل و حدس و گمان که؛ مورد تایید سیاست کیفری نبوده و نخواهد بود. پس داشتن صرف نیت مجرمانه «evil intention= evil thought» قابلیت تجویز سیاست جنایی؛ برای ورود او به آن صحنه و اِعمال کیفر، نخواهد بود لذا، نمی‌توان نیت مجرمانه را مستقلاً خطرناک (harm) دانسته بتوان با توجیه سیاست جزایی وارد آن صحنه کشف نشده شد و مرتکب را مجازات کرد.

این اصرار سیاست جنایی (insist) و الزامات آن نشانگر این است که بایستی مساعدت و معونت نمود به حفظ آزادی اشخاص دال بر محدود نمودن قلمرو انتساب مسئولیت کیفری به اشخاص؛ تا جایی که ممکن و رعایت اصول فوق اجازه می‌دهند.