دوره مقدماتی حقوق مدنی (اموال و مالکیت) | دکتر کاتوزیان

کتاب دوره مقدماتی حقوق مدنی اموال و مالکیت نوشته دکتر ناصر کاتوزیان از منابع معتبر درس حقوق مدنی ۲ در مقطع کارشناسی حقوق می باشد. دکتر کاتوزیان در این کتاب درس حقوق مدنی ۲ را در عین جامعیت به صورت مختصر و ساده مبحث اموال و مالکیت ارائه می‌دهد.

نویسنده محترم در مقدمه كتاب حاضر بیان داشتند كه از نظر حقوقی، مال به چیزی اطلاق میشود كه دو شرط اساسی داشته باشد: اول این كه مفید باشد و نیازی را براورده سازد اعم از اینكه آن، نیاز، مادی باشد یا معنوی و دوم این كه قابل اختصاص یافتن به شخص یا ملت معین باشد.

در گذشته واژہ مال ویژہ كالای مادی بود اما پیشرفت زندگی کنونی به تدریج، آن را از این معنای محدود خارج كرد به طوری كه امروز به تمام عناصر گوناگون دارائی مانند زمین و اموال منقول و مطالبات و حقوق مالی و حتی حق تالیف و اختراع و سرقفلی نیز مالی گفته میشود.

در تعریف مال مرسوم است كه می گویند چیزی باشد كه ارزش داد و ستد داشته باشد و در برابر آن پول یا مال دیگر دادہ می شود.

معیار تمیز این ارزش نوعی است و در اختیار عرف یعنی در بازار معادل مبلغی پول است.

در بحث از مال صحبت از حق مالی و غیر مالی هم میشود.

حق غیر مالی امتیازی است كه هدف آن رفع نیازهای عاطفی و اخلاقی انسان است و موضوع این حق روابط غیر مالی اشخاص است، ارزش داد و ستد ندارد و قابل ارزیابی به پول و مبادله با آن نیست.

حق مالی امتیازی است كه حقوق هر كشور به منظور تامین نیازهای مادی اشخاص به انها میدهد.

هدف از ایجادحق مالی تنظیم روابطی است كه به لحاظ استفاده از اشیاء بین اشخاص وجود دارد و موضوع مستقیم آن تامین حمایت از نفع مادی و با ارزش است.

فهرست عناوین اموال و مالکیت دکتر کاتوزیان

 مقدمه حقوق مالی

1. مفاهیم
2. اقسام حقوق مالی
3. حقوق معنوی
4. دارایی

فصل اول: انواع مال

1. تقسیم اموال بر مبنای ماهیت اشیاء
2. تقسیم اموال به اعتبار اختصاص آنها بدون مالک خاص
3. تقسیم اموال به اعتبار قابلیت انتقال

فصل دوم: مالکیت

1. تعریف و اوصاف
2. مفاد حق مالکیت؛ حدود اختیار مالک
3. توابع مالکیت
4. ایجاد و زوال مالکیت
5. اثبات مالکیت؛ اماره تصرف

فصل سوم: شاخه های مالکیت

1. حق انتفاع
2. حق ارتفاق