کتاب محشای آزمونی آیین دادرسی کیفری معمار زاده در 12 بخش با حاشیه نویسی مواد قانون آیین دادرسی کیفری ویژه آزمون های حقوقی قانون محور طراحی شده است.
محشای آزمونی آیین دادرسی کیفری مجموعه ای تنقیحی است یا محشایی یا تدوینی؟
سه واژه پرکاربرد «تنقیح»، «محشا یا حاشیه نویسی» و «تدوین» اصطلاحاتی هستند که در عنوان اصلی اغلب کتب حقوقی و کیفری به چشم می خورد. برای تشخیص نوع کتاب بر اساس این سه عنوان باید معنای آن ها را بدانیم و بر اساس این تعاریف میان آن ها قائل به تفکیک شویم.
محشا یا حاشیه نویسی
واژه محشا (حاشیه نویسی) اصطلاحی آشنا برای فارغ التحصیلان حقوق است. از حاشیه نویسی جهت برجسته کردن واژگان کلیدی و رفع ابهام آن ها از طریق آشکار سازی منظور مقنن استفاده می شود.
برای آشکار سازی منظور قانون گذار از منابع حقوق استفاده می شود. منابع حقوق معاصر ایران شامل؛ قوانین و مقررات، آرای وحدت رویه، نظریات مشورتی و دکترین حقوقی است.
تنقیح
اصطلاح تنقیح در دو معنا به کار می رود. تنقیح به مفهوم اعم، رفع ابهام و پاکیزگی کلام از هر گونه عیب و نقص است.
تنقیح در مفهوم اخص، روشی است که در آن قوانین لازم الاجرا؛ تغییرات، الحاقات، اصلاحات و موارد نسخ آن ها در مجموعه ای واحد گرد آوری می گردد. هم چنین؛ در ذیل هر ماده، آرای وحدت رویه دیوان عالی کشور، آرای وحدت رویه دیوان عدالت اداری و نظریات مشورتی نیز درج و انتشار می یابد.
تدوین
اصطلاح تدوین در رشته حقوق همواره در کنار واژه تنقیح(تدوین و تنقیح) به کار می رود. تدوین در دو معنا استعمال می گردد. تدوین در معنای اعم به ابداع، ایجاد، تالیف و قانون گذاری اطلاق می گردد.
تدوین در معنای اخص، جمع آوری قوانین و مقررات مشترک در یک مجموعه واحد؛ منظم و طبقه بندی شده بر اساس تاریخ و موضوع است. برای روشن شدن تمایز بین تدوین و تنقیح به ذکر مثالی می پردازیم. فرض کنید که در حقوق داخلی در باب انتقال مال غیر، قوانین متعددی داریم.
- فصل پنجم از قسمت دوم از کتاب دوم قانون مدنی در باب معامات فضولی
- قانون مجازات راجع به انتقال مال غیر
- قانون مجازات اشخاصی که برای بردن مال غیر تبانی می کنند.
اگر این سه قانون در مجموعه ای واحد و منسجم بر اساس موضوع و تاریخ ذیل عنوان اصلی «انتقال مال غیر» طبقه بندی و گردآوری شود، به چنین کاری تدوین گفته می شود.
اما در صورتی که در یک موضوع واحد، بین سه قانون فوق تناقضات یا تعارضاتی وجود داشته باشد. به علت وجود این تعارضات، قانون حاکم بر موضوع قابل تعیین نخواهد بود. از این رو، نهاد صلاحیت دار باید قانون حاکم بر موضوع را از بین این 3 قانون برجسته نماید. در این حالت، با نهاد تنقیح مواجه هستیم.
نتیجه بحث فوق بر اساس اظهارات دکتر باقر انصاری(در مقاله ای تحت عنوان مطالعه تطبیقی تدوین و تنقیح قوانین و مقررات منتشر شده در مجله تحقیقات حقوقی) بدین مضمون است:
«آنچه از سوی معاونت تدوین و تنقیح قوانین و مقررات ریاست جمهوری (نهاد تدوین و تنقیح) تحت عنوان مجموعه های تنقیحی ارائه می گردد در واقع تدوین است نه تنقیح.»
تدوین یا تنقیح؟
در جمع بندی مطالب فوق؛ تدوین، فرآیندی است که پس از قانون گذاری انجام می شود و به جمع آوری قوانین مرتبط و مشابه در خصوص موضوعات واحد در یک مجموعه منسجم از لحاظ تاریخ و موضوع می پردازد.
در مقابل، تنقیح روشن سازی و برجسته سازی این قوانین جمع آوری شده به صورت تمیز قانون حاکم در موارد اجمال، تعارض و تناقض آن ها است.(دکتر باقر انصاری، مطالعه تطبیقی تدوین و تنقیح قوانین و مقررات، مجله تحقیقات حقوقی)
محشای آزمونی آیین دادرسی کیفری معمار زاده
با توجه به مطالب و توضیحات فوق، مشخص می شود کتاب «محشای آزمونی آیین دادرسی کیفری»، یک محشا از نوع آزمونی است.
رفرنس دهی درون متن
در حاشیه نویسی مواد قانون آیین دادرسی کیفری، در مواردی از دکترین حقوقی استفاده شده است. در انتهای هر نظریه، رفرنس و منبع اصلی آن نیز درج شده است.
مثال
برای نمونه، در حاشیه ماده 275 مندرج در صفحه 140 و در نکته شماره 1 به نظری از دکتر خالقی به صورت زیر اشاره شده است: (در صورت اعلام نقص تحقیقات توسط دادگاه، بازپرس فقط اقدام به رفع آن نقایص کرده و اگر با انجام آن ها متوجه …….، مجاز به عدول از نظر خود و صدور قرار جدید نیست.(خالقی/ص308))
بررسی ارتباط مواد
به اعتقاد مولف، به عللی از قبیل وجود نهاد دادسرا و تنوع دادگاه ها در نظام کیفری ایران در موارد مشابه رفتار های گوناگونی توسط مراجع مختلف مشاهده می گردد. از طرف دیگر، مواد قانونی مرتبط و مشابه در این موارد گاها در قوانین مختلف و پراکنده به تصویب رسیده است.
از این رو، مولف محشای آزمونی آیین دادرسی کیفری با شناسایی این قبیل مواد، کلیه آن ها را به هم ارجاع و در کنار هم توضیح داده است. بنابراین، داوطلبان آزمون های حقوقی می توانند با قیاس مواد مرتبط و مشابه به مطالعه تطبیقی این مواد بپردازند. هم چنین؛ این بررسی ارتباط مواد، در استفاده عملی خواننده در جریان رسیدگی در محاکم می تواند مفید واقع شود.
جهتر خرید کتاب و مشاهده کامل ویژگی های آن از لینک زیر می توانید اقدام کنید:
